Toepassing: Cytologie en pathologie

Er is weinig belangrijker in deze microscoopcategorie dan uitstekende optieken. Voor veeleisende dagelijkse analyses van gekleurde preparaten zijn twee typen objectieven het meest geschikt: fluorietobjectieven (bijvoorbeeld bekend onder merknamen zoals Neofluar of Neofluor) en de nog duurdere klasse van plan-apochromatische objectieven.

Deze objectieven bieden doorgaans een zeer goede tot uitstekende kleurcorrectie en veldvlakheid, wat zorgt voor heldere kleurweergave en minimale vervorming aan de beeldranden. Beide eigenschappen dragen bij aan een hoge resolutie.

Gebruikelijke vergrotingen voor objectieven liggen tussen 2x en 60x of 100x.

Afhankelijk van het preparaat gebruikt men objectieven die zijn geoptimaliseerd voor gebruik met of zonder dekglaasje. Vooral bij kleinere vergrotingen kunnen de toepassingsgebieden elkaar overlappen.

Flexibele modellen zijn voorzien van een correctiering waarmee de dikte van het dekglaasje kan worden aangepast, tot zelfs zonder dekglaasje.

Voor pathologische en cytologische preparaten is een groot gezichtsveld essentieel. Oculairs met een groot gezichtsveldgetal van 23 tot 25 zijn hiervoor zeer geschikt. Dit getal staat meestal achter de vergroting op het oculair aangegeven, bijvoorbeeld 10x/25.

In het oculair geïntegreerde schaalverdelingen of rastervelden maken het tellen en meten van cellen mogelijk.

LED-verlichting is tegenwoordig wijdverbreid in de microscopie. Ze heeft een kleurweergave-index die vergelijkbaar is met die van natuurlijk zonlicht of kunstmatig halogeenlicht. Bovendien biedt ze een bijna constant kleurtemperatuurniveau, zelfs bij verschillende lichtsterktes – in tegenstelling tot halogeenlicht, dat witter lijkt naarmate het feller brandt.

Een handig kenmerk van moderne microscopen is de zogenaamde lichtmanager. Deze slaat de favoriete lichtintensiteit op voor elk objectief, zodat handmatige aanpassingen bij het wisselen van objectief niet meer nodig zijn. Objectieven met een hogere vergroting absorberen namelijk doorgaans meer licht.

Wat maakt een microscoop prettig in gebruik? Bijvoorbeeld laag geplaatste draaiknoppen voor de beweging van de objecttafel of een soepel bewegende tafel. Veel pathologen verplaatsen hun preparaten direct met de vingers. In dat geval is een microscoop met een zeer laag geplaatste tafel interessant.

In het hoofdgedeelte is een ergonomisch kantelbare tubus erg handig om de meest comfortabele kijkpositie te vinden. Wie het eenmaal geprobeerd heeft, wil niet meer zonder.